%60 üzeri sağlık kaybı olanlar 1800 gün, %40 üzeri engelliler 15 yıl/3600 gün ile yaş beklemeden emekli olabiliyor. Kadınlar her çocuk için 720 gün, en çok 3 çocuk (2160 gün) doğum borçlanması yaparken, belirli ağır işlerde de yıpranma payı ile ek prim günü kazanılabiliyor. Detaylar SGK duyurularında yer alıyor.

Malulen Emeklilik

Çalışma gücünün en az %60’ını kaybeden sigortalılar malulen emekli olabiliyor. SGK’ya göre, malul sayılmak için Kurum Sağlık Kurulu tarafından bu durumun raporla tespiti gerekiyor. Emeklilik şartı olarak en az 10 yıl sigortalılık ve toplam 1800 gün prim ödemiş olma koşulu aranıyor. Ayrıca malulen emeklilikte yaş şartı yok; prim gününü tamamlayan kişi, sağlık durumuna göre hemen emekli olabiliyor. Başvuru, bağlı olunan SGK müdürlüğüne dilekçe ile yapılıyor.

Engelli İndirimiyle Emeklilik

%40 ve üzeri engelli raporu bulunan çalışanlar erken emeklilik hakkına sahip. Aile Bakanlığı’nın açıklamasına göre, engelli sigortalılardan bu durumda olanlara özel emeklilik imkânı tanınıyor. SGK duyurusuna göre, en az 15 yıl sigortalılık ve 3600 gün prim tamamlandığında yaş şartı aranmadan emekli olunabiliyor. Örneğin vergi indiriminden yararlanan engelli sigortalılar, bu koşulları sağladıklarında sigorta giriş tarihlerine göre yaş haddinden muaf tutulabiliyor. Rapor ve prim şartını sağlayanlar bağlı oldukları SGK birimlerine başvurmalı.

Doğum Borçlanması

Kadın sigortalılar, doğum nedeniyle çalışamadıkları süreleri borçlanarak emekliliğe ek prim kazanabiliyor. SGK’ya göre her doğum için en çok 2 yıl (720 gün), en fazla üç doğum için toplam 6 yıl (2160 gün) borçlanma yapılabiliyor. Yani üç çocuklu bir anne 2160 güne kadar prim ödeyerek prim günü ve prim süresi kazanabiliyor. Böylece prim gün şartı kolaylaşırken kadın sigortalılar emeklilik yaşını doldurduklarında emekli olabiliyorlar. Doğum borçlanması başvurusu e-Devlet veya SGK müdürlükleri üzerinden yapılıyor.

Yıpranma Payı

SGK’nın “fiili hizmet süresi zammı” uygulaması, belli ağır ve riskli işlerde çalışanlara prim ve yaş avantajı veriyor. 5510 sayılı Kanun’un 40. maddesine göre, belirtilen iş kollarında çalışanlara kanunla en fazla 5 yıl ek hizmet süresi tanınıyor. Eklenen sürenin yarısı kadar olan kısım ise emeklilik yaşı hesaplanırken indirim konusu ediliyor. Örneğin, TSK ve emniyet gibi bazı mesleklerde her 360 gün çalışma karşılığında 90 gün ek prim süresi kazanılıyor. Yıpranma payı için çalışılan işin SGK tarafından belirlenen listeye girmesi ve uzman sağlık raporu gerekebiliyor. SGK internet sitesinden “Fiili Hizmet Süresi Zammı” duyuruları takip edilmeli.

Her yöntemde şartların doğru bilinmesi ve başvuruların SGK’ya yapılması gerekiyor. Detaylar ve güncel başvuru bilgileri için SGK’nın resmi internet sitesindeki emeklilik rehberine ve e-Devlet uygulamalarına göz atılmalıdır.

Kaynak: SGK resmi duyuruları ve sosyal güvenlik mevzuatı esas alınmıştır

habergazete.com - Özel İçerik