Bakan Vedat Işıkhan’ın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı açıklamaya göre, 2000 sonrası emekliler için yeni bir intibak hazırlığı yok. Oysa muhalefet partileri bu konuda adım atıyor. CHP Çorum Milletvekili Mehmet Tahtasız, SSK, Bağ-Kur ve 4C emeklilerini kapsayan bir intibak kanun teklifiyle Meclis’e başvurdu. Teklifte, intibak hesaplamasına ek olarak emekli aylıklarına “30 puan” (yaklaşık yüzde 30) seyyanen zam uygulanması öngörülüyor. Benzer şekilde İYİ Parti de 6,5–7 milyon emekliyi ilgilendiren bir intibak düzenlemesi kanun teklifini TBMM’ye sunduğunu duyurdu.

TBMM ve Hükümet Açıklamaları

TBMM’de görüşülen 2025 bütçesi ve torba yasa tasarısı kapsamında emekli düzenlemeleri de tartışıldı. Bakanlık kaynaklarından yapılan yazılı açıklamada, yeni bir intibak çalışması olmadığını vurgulandı. Işıkhan’ın bütçe görüşmelerinde, “2000’den önce emeklilere yapılan intibak düzenlemesi”nden söz ettiği, ancak “yeni bir intibak düzenlemesi” ibaresinin hiç geçmediği belirtildi. Cumhurbaşkanlığı ve Hükümet cephesinden henüz intibak veya seyyanen zam vaadi gelmedi; Hükümet kulislerinde gelen açıklamalarda bu taleplerin gündemde bulunmadığı ifade ediliyor. Öte yandan, hükümet sözcülerinden Cevdet Yılmaz ocak ayında asgari ücret ve en düşük emekli aylığının yükseltilmesi için kanuni düzenleme sinyali verdi. Yılmaz, “diğer ücretler artarken asgari ücreti olduğu gibi tutmanın doğru olmayacağını düşünüyoruz. Bir kanuni düzenleme muhtemelen ocak ayı içinde gündeme gelecek” demişti. Nitekim Ocak 2025 itibarıyla en düşük emekli aylığı yasa ile 12.500 TL’den 14.469 TL’ye çıkarıldı.

Zam Oranları ve Geçim Zorlukları

2025 yılı ocak dönemi için emekli maaşlarına yapılan zamlarda rakamlar resmi olarak açıklandı. Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre, 2024 Temmuz–Aralık enflasyonu %15,75 olarak gerçekleşti ve SSK ile Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları bu oranda artırıldı. Buna göre Ocak 2025’te SSK/4A ve Bağ-Kur/4B emeklilerine yüzde 15,75 zam yapıldı (ilave “refah payı” gibi ek bir düzenleme bulunmadığı sürece). Buna karşın kamu (memur) emeklilerine yüzde 6 toplu sözleşme zammı verildi; enflasyon farkıyla birlikte yılın ilk yarısı için toplam artış oranı %11,54’e ulaştı. Bu zamların reel etkisi ise düşük kaldı: yıllık TÜFE %64’ü aştığı için memur maaşları da eriyor. Son dört ayda TÜFE %13,36 arttı ve enflasyon, verilen zamları telafi etti.

En düşük emekli aylığının 14.469 TL’ye çıkartılması öngören yasal düzenleme Meclis’te kabul edildi. Ancak bu tutar bile hayat pahalılığının gerisinde kaldı. Cumhuriyet Gazetesi’nin hesaplamasına göre, Ocak’ta %15,75 zamlanan en düşük aylık, dört aylık enflasyon (%13,36) nedeniyle 1.933 TL eridi ve nisan sonunda reel değeri yaklaşık 12.536 TL oldu. (Ocak’ta 14.469 TL iken, her ay enflasyon farkı eklense bile reel alım gücü düşüyor.) Bu durumda en düşük emekli maaşı açlık sınırı civarında kalıyor. Gazeteye göre Nisan 2025’te açlık sınırı 22.104 TL seviyesinde seyrediyor. Bu gelişmeler, emeklilerin geçim derdini daha da artırıyor.

Emeklilerin Talepleri

Emekliler ve emekli örgütleri, maaşların düzeltilmesi taleplerini yineliyor. Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) başta olmak üzere sendikalar, özellikle 2000 sonrası emekliler arasındaki eşitsizliğe dikkat çekiyor. TÜED, “asgari aylık uygulaması”nın prim gün sayısı fazla olanları mağdur ettiğini belirterek, hesaplamaların değiştirilmesini, eşit aylık ödenmesi için intibak yapılmasını talep etti. Emekli Memur-Sen ise kamu emeklilerine yansıtılmayan seyyanen zamın artırılmasını istiyor. Memur-Sen Genel Başkan Yardımcısı Levent Uslu, emekli kamu görevlilerinin “yansıtılmayan 8 bin TL seyyanen zammının bugün itibarıyla 16 bin TL’ye ulaştığını” ve bu hakkın emeklilere verilmesi gerektiğini vurguladı Hak-İş Konfederasyonu da 2024’te yapılan seyyanen zammın o yıl emekli olanları ayrıcalıklı hale getirdiğini, 2025’te emekli olanların ise sadece güncelleme katsayısına göre yararlandığını eleştirdi. Hak-İş’e göre bu hesaplama farkı yaklaşık %30 düzeyinde olduğundan, “2024 ikinci yarısı ile 2025 ilk yarısında emekli olacaklar arasında ciddi aylık farkı ortaya çıkmıştır”.

• Kanun teklifleri: CHP ve İYİ Parti, TBMM’ye birer kanun teklifi sundu. CHP’nin teklifi SSK/Bağ-Kur/4C emeklilerine intibak düzenlemesi ve 30 puanlık seyyanen zam içeriyor. İYİ Parti ise 6,5–7 milyon emekli, dul ve yetimi kapsayan geniş kapsamlı bir intibak önerisi açıkladı.

• Zam talepleri: Sendikalar “ek seyyanen zam” çağrısını yineliyor. Emekli-Sen, Tüm-Emekli-Sen gibi işçi konfederasyonları, “en az aylık” uygulamasının kaldırılmasını, her emekliye insanca yaşamaya yetecek maaş verilmesini istiyor. DİSK de 2025’te emekli olacak SSK/Bağ-Kur’luların, 2024’te emekli olanlara göre yaklaşık %30 daha düşük maaş bağlanacağından yakınıyor.

• Örnek hesaplamalar: Ocak 2025’te en düşük aylık 14.469 TL olduğuna göre, %30 seyyanen zam uygulanması halinde bu tutar yaklaşık 18.810 TL’ye yükselir. Ancak bugünkü enflasyon koşullarında emeklinin reel gelir kaybı sürüyor (14.469 TL’lik aylık dahi dört ayda 12.536 TL’ye gerilemiş durumda

Kaynak: habergazete.com - Özel İçerik